مدیرکل توسعه گردشگری داخلی بر روند رو به رشد توجه دولت چهاردهم به مقوله گردشگری ریلی و توسعه مسیرهای مختلف ریلی توریستی در کشور تأکید کرد و گفت: ظرفیت قطارها از تهران به شیرگاه به سرعت تکمیل می‌شود.
مصطفی فاطمی اظهار داشت: مسیر تهران به شیرگاه نه تنها جنبه تفریحی دارد بلکه به عنوان فرصتی برای دیدن مناظر بکر و کمتر دیده شده از طریق ریل مورد استقبال قرار گرفته است.
وی افزود: فعالیت قطارهای گردشگری از حدود یک دهه قبل آغاز و مسیرهای ریلی متعددی برای این منظور تعریف شد. نخستین قطار گردشگری در مسیر تهران به شیرگاه راه‌اندازی شد که مدتی متوقف بود اما فعالیت آن از سال گذشته با حجم بیشتری مسافر از سر گرفته شده است.
فاطمی ادامه داد: توقف فعالیت‌های گردشگری ریلی در برهه‌ای از زمان بیشتر متأثر از مسائل اجرایی و زیرساختی بود اما با حمایت‌های اخیر شاهد احیای قوی این خطوط هستیم.
گردشگری ریلی از سرخس تا مثلث طلایی
مدیرکل توسعه گردشگری داخلی با توجه به مزایای این نوع گردشگری از حیث ایمنی، دسترسی و تجربه متفاوت برای مسافران، چشم‌انداز روشنی را برای این صنعت در ایران ترسیم و تاکید کرد: رویکرد حمایتی دولت منجر به فعال‌سازی مجدد مسیرهای قدیمی و تعریف مسیرهای جدید شده است.
فاطمی درباره مسیرهای گردشگری ریلی و جذابیت‌های آن، گفت: مسیرهایی نظیر سرخس در استان خراسان رضوی که از جذابیت‌های مذهبی و تاریخی برخوردار است، مثلث طلایی گردشگری (شامل اصفهان، شیراز و یزد) که تمرکز بر میراث فرهنگی و تاریخی دارد، تهران به کاشان به عنوان یکی از قطب‌های تاریخی و کویری کشور مورد توجه قرار گرفته و مسیر تهران به رشت که به دلیل نزدیکی به پایتخت و اهمیت منطقه شمال، از هفته گذشته به این چرخه اضافه شده است.
وی در خصوص رویکرد دولت چهاردهم به گردشگری ریلی تصریح کرد: رویکرد دولت به گردشگری ریلی به شدت افزایش یافته و توجه به این حوزه به سرعت در حال تحقق است. نگاه دولت به استفاده عموم مردم از قطار به عنوان وسیله حمل و نقل در دسترس، راحت و ارزان‌تر مورد توجه قرار گرفته است و شرکت‌های ریلی نیز ورود خوبی به حوزه گردشگری ریلی داشته‌اند و برنامه‌هایی برای مسیرهای جدید دارند.
جرئیات تورهای گردشگری ریلی
مدیرکل توسعه گردشگری داخلی تأکید کرد: دولت این صنعت را نه فقط به عنوان یک فعالیت صرفاً لوکس بلکه به عنوان یک زیربنای حمل و نقل ایمن برای عموم مردم می‌بیند.
فاطمی درباره جزئیات برگزاری تورهای گردشگری ریلی گفت: این تورها به صورت یک یا دو روزه تدارک دیده می‌شود و مسافران بعد از بازدیدهای شهری به مبدا باز می‌گردند. در برخی از این سفرها هزینه پذیرایی بر روی هزینه تور اعمال می شود و وعده‌های غذایی و خدمات اولیه در طول مسیر به مسافران ارائه می شود تا تجربه سفر با قطار از وسیله‌ای برای رسیدن به مقصد به یک جاذبه تبدیل شود.
وی تجربه گردشگری ریلی را یک تجربه متفاوت دانست و افزود: این صنعت در کشور ما به تازگی به بلوغ رسیده است. در گذشته بیشتر نگاه به باربری و حمل و نقل سنگین بود، اما اکنون به سمت مسافر و گردشگری سوق داده شده که این تحول، نگاهی مثبت تلقی می‌شود.
فاطمی، بلوغ در صنعت حمل و نقل ریلی را مدیون سرمایه‌گذاری بر روی کیفیت خدمات، نوسازی واگن‌ها و تعریف بسته‌های منسجم سفر دانست و تاکید کرد: زیرساخت‌های ریلی ایران پتانسیل بالایی برای پذیرش مسافران توریستی در مقیاس بزرگ‌تر دارد.
معرفی تورهای گردشگری به بازارهای هدف
مدیرکل توسعه گردشگری داخلی در پاسخ به این پرسش که تورهای گردشگری ریلی تا چه حد مورد توجه گردشگران خارجی قرار می گیرد، گفت: تاکنون گردشگری ریلی برای مسافران خارجی به صورت گسترده تبلیغ نشده اما تلاش‌هایی صورت گرفته و چند بلیط توسط گردشگران خارجی خریداری شده است، اما این امر منوط به افزایش تعداد کلی گردشگران خارجی و معرفی کامل تورهای ریلی به بازارهای هدف بین‌المللی است. ما در حال همکاری با آژانس‌های بین‌المللی هستیم تا این مسیرها به گردشگران معرفی شود.
فاطمی در پاسخ به سوالی دیگری مبنی بر اینکه چه تبلیغاتی برای توسعه گردشگری ریلی صورت گرفته است، توضیح داد: هر شرکت برگزارکننده تورهای ریلی تبلیغات مختص به خود را دارد، زیرا مالکیت بسته‌های تور و مدیریت عملیات اجرایی بر عهده آن‌هاست. ما هم به عنوان متولی بخش گردشگری، برای معرفی مسیرها و اهمیت این نوع سفر به آن‌ها کمک می‌کنیم. در گذشته این مسیرها بسیار ناآشنا بودند و آگاهی عمومی نسبت به آن‌ها پایین بود اما با تمرکز رسانه‌ای این وضعیت در حال تغییر است.
وی در مورد تفاوت‌های ساختاری تورها یادآور شد: تفاوت اصلی در مدت زمان و نوع جاذبه‌هاست. مثلث طلایی (اصفهان، شیراز، یزد) طولانی‌ترین مدت زمان سفر (حدود ۶ یا ۷ روز) را دارد و به دلیل پوشش مناطق تاریخی متعدد مبلغ آن نیز بالاتر است، به همین دلیل ظرفیت آن ممکن است کمی دیرتر از تورهای کوتاه‌مدت تکمیل شود. در حالی که تورهای یک‌روزه یا کوتاه‌مدت (مانند مسیر شمال) به دلیل هزینه پایین تر و سهولت در برنامه‌ریزی سریع پر می‌شود.
هزینه سفر با تورهای ریلی کمتر از تورهای هوایی و اتوبوسی است
مدیرکل توسعه گردشگری داخلی در پاسخ به این سوال که چه اقداماتی برای سفرهای ارزان‌قیمت با قطار صورت گرفته و میزان صرفه اقتصادی این سفرها چگونه است، گفت: ما محاسبه کرده‌ایم و براساس داده‌های موجود، هزینه سفر با تورهای ریلی نسبت به سفرهای مشابه با تورهای هوایی و حتی در بسیاری موارد با تورهای اتوبوسی نیز کمتر و مزیت اصلی قطار در ترکیب راحتی و قیمت مناسب است.
فاطمی در مورد تأثیر طول سفر بر هزینه ها، توضیح داد: وقتی مدت زمان سفر افزایش یابد مانند مثلث طلایی تعداد شب‌های اقامت و خدمات اضافی هزینه آن نیز به تناسب افزایش پیدا می‌کند. با این حال حتی در سفرهای طولانی هزینه کلی یک تور ریلی مدیریت‌شده با سایر شیوه‌های حمل و نقل توریستی ارزان‌تر از بلیط هواپیما است.