مدیرکل توسعه گردشگری داخلی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی با تاکید براینکه گردشگری مازندران باید از «پایدار» به «احیاگر» ارتقا یابد، گفت: در سطح جهانی، نگرش مدیریتی در مورد تأثیر گردشگری در حال تکامل است و از جلوگیری صرف از آسیب، به سمت بهبود فعالانه مقاصد پیش می‌رود.
سید مصطفی فاطمی در نخستین همایش ملی «گردشگری؛ پیامدهای اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی» با اشاره به پتانسیل‌های بی‌نظیر استان مازندران که در دانشگاه آزاداسلامی واحد نور برگزار شد، بیان کرد: مازندران تنها یک مقصد ساحلی نیست، بلکه یک اکوسیستم زنده از فرصت‌هاست و گردشگری هوشمندانه می‌تواند کلید شکوفایی این اکوسیستم باشد.
وی با بیان اینکه در اقتصاد گردشگری نگرانی در نشست ثروت و عدم چرخه محلی اقتصاد است، افزود: گردشگری فصلی، مهاجران، خوش‌نشین‌ها و گردشگری انبوه از نگرانی‌های جدی در این حوزه است.
مدیرکل توسعه گردشگری داخلی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی به مراحل چهارگانه توسعه شهرها پرداخت و گفت: این مراحل شامل فروش ماده خام، فرآوری، فروش سرمایه و در نهایت، فروش فکر و ایده است. شهرها نیز بر اساس ساختار اقتصادی به انواع زندگی، بازرگانی-تجاری، گردشگری، کاری و کارگری تقسیم می‌شوند.
تغییر نقش شهرها از کارگری به زندگی با محوریت گردشگری
فاطمی وظیفه اصلی مدیران شهری را تبدیل شهرهای کارگری به شهرهای زندگی دانست و افزود: گردشگری عاملی کلیدی برای این تحول است، مشروط بر آنکه استانداردهای لازم در آن رعایت شود.
چالش‌های پیش روی گردشگری مازندران
مدیرکل توسعه گردشگری داخلی به دو چالش عمده گردشگری در مازندران اشاره کرد: گردشگری فصلی، که دارای الگوی سینوسی (نوسانی) است و نیازمند مدیریت صحیح برای هموارسازی این منحنی است و گردشگری انبوه که راه برون‌رفت از این معضل، کیفی‌سازی است. (باید به صنعت گردشگری بعنوان یک صنعت نگریست، نه صرفاً به‌عنوان اوقات فراغت).
فاطمی در ادامه به نگرانی‌های فرهنگی-اجتماعی از جمله کالایی شدن فرهنگ و تضاد فرهنگی پرداخت و خاطرنشان کرد: در تقاطع فرهنگ و گردشگری با چهار مفهوم تهاجم فرهنگی، تقابل فرهنگی، تعامل فرهنگی و تعادل فرهنگی روبه‌روییم.
وی بیان کرد: باید به داشته‌های فرهنگی خود بعنوان یک مزیت اقتصادی و هویتی بنگریم و بر آنها افتخار کنیم و گردشگری را به پلی برای ارتباط فرهنگی با جهان تبدیل کنیم.
محیط زیست؛ از تخریب تا حفاظت فعال
فاطمی با رد این باور که «گردشگری ذاتاً باعث تخریب محیط زیست می‌شود»، اظهار کرد: این نگرش اشتباه است، چرا که گردشگر می‌تواند بزرگترین حامی محیط زیست باشد.
وی چالش‌های زیست‌محیطی را گردشگری انبوه، افزایش تولید پسماند و آسیب به طبیعت برشمرد و افزود: گردشگری ذاتاً نه خوب است و نه بد؛ این نگرش و مدیریت ماست که جهت آن را تعیین می‌کند.
وی توضیح داد: گردشگری پایدار که هدف پیشین بود، بر حداقل‌رسانی آسیب به محیط زیست از طریق کاهش استفاده از منابع، ضایعات و انتشار کربن متمرکز بود، اما گردشگری احیاگر رویکردی برتر است و در حقیقت، به معنای باقی گذاشتن شرایطی بهتر از آنچه که پیش از این وجود داشت، است.
استراتژی و اقدامات کلیدی برای مازندران
مدیرکل توسعه گردشگری داخلی، استراتژی و اقدامات کلیدی برای تحقق این چشم‌انداز را شناسایی دارایی‌های منحصربه‌فرد مازندران، توسعه گردشگری بوم‌گردی و روستایی، بهره‌گیری از میراث فرهنگی، فرهنگ بومی و غذا بعنوان جاذبه‌های اصلی، تنوع‌بخشی به محصولات گردشگری در حوزه‌هایی مانند تندرستی، سلامت و ماجراجویی، تقویت همکاری‌های منطقه‌ای و بین‌المللی، بهره‌گیری از فناوری‌های دیجیتال، شناسایی نیروهای محرک برای گردشگری پایدار، تضمین مشارکت واقعی و مؤثر جامعه محلی برشمرد.
مدیرکل توسعه گردشگری وزارت گردشگری و میراث فرهنگی با بیان این جمله که «ما در آستانه یک تحول هستیم»، ابراز امیدواری کرد: با اجرای این راهبردها، می‌توان گردشگری مازندران را به ابزاری برای توسعه اقتصادی عادلانه، احیای فرهنگ و حفاظت از محیط زیست تبدیل کرد و این استان را به الگویی برای «گردشگری پایدار و احیاگر» در کشور مبدل ساخت.