پس از سال‌ها انتظار و کش‌وقوس‌های مالی، راه‌آهن چابهار – زاهدان با بیش از ۸۲ درصد پیشرفت در حال نزدیک شدن به ایستگاه پایانی است؛ طرحی که اتصال تنها بندر اقیانوسی ایران به شبکه ریلی و ایجاد یک مسیر مطمئن در کریدور شمال–جنوب را محقق می‌سازد.
به گزارش چمدان خبر راه‌آهن چابهار – زاهدان که یکی از مهم‌ترین پروژه‌های ملی و زیربنایی کشور محسوب می‌شود، اکنون به مراحل پایانی خود نزدیک شده است.
این خط ریلی به طول حدود ۶۳۴ کیلومتر، بندر شهید بهشتی چابهار را به شبکه سراسری ایران متصل خواهد کرد و نقش مهمی در توسعه ترانزیت، تجارت و شکوفایی اقتصادی شرق کشور ایفا می‌کند.
عباس خطیبی، معاون شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حمل‌ونقل کشور، اعلام کرده است که پیشرفت این پروژه هم‌اکنون از ۸۲ درصد عبور کرده و طبق برنامه‌ریزی‌ها تا پایان سال جاری یا حداکثر در سه‌ماهه نخست سال آینده به بهره‌برداری خواهد رسید.
به گفته او، بخش زاهدان–خاش پیش‌تر در سال ۱۴۰۱ افتتاح شده و اکنون اصلی‌ترین قطعه باقی‌مانده یعنی مسیر چابهار – خاش با طول ۴۷۷ کیلومتر در حال تکمیل است.
این طرح که از سال ۱۳۸۹ آغاز شده، با مشکلات مالی و تأخیرهای متعدد روبه‌رو بوده است. با وجود این، مسئولان وزارت راه و شهرسازی و قرارگاه خاتم‌الانبیا بر تکمیل آن در کوتاه‌ترین زمان تأکید دارند.
ارزش روز این پروژه حدود ۱.۵ میلیارد دلار برآورد شده و در سه قطعه اصلی تقسیم می‌شود: چابهار – نیکشهر با پیشرفت ۸۲ درصدی، نیکشهر–ایرانشهر با ۶۱ درصد، و ایرانشهر – خاش با ۸۸ درصد.
راه‌آهن چابهار – زاهدان تنها یک طرح حمل‌ونقلی نیست، بلکه شاهراهی برای اتصال آسیای میانه و افغانستان به آب‌های آزاد اقیانوسی محسوب می‌شود.
این پروژه بخشی از کریدور شمال – جنوب است که می‌تواند به کاهش هزینه و زمان حمل‌ونقل کالا در سطح منطقه کمک کند و جایگاه ایران را در تجارت بین‌المللی تقویت سازد.
کارشناسان می‌گویند با تکمیل این خط، ظرفیت ترانزیت ریلی کشور جهش چشمگیری خواهد یافت و بندر چابهار به رقیبی جدی برای بنادر بزرگ منطقه تبدیل می‌شود.
خطیبی در مورد مذاکرات برای تامین سرمایه خارجی اظهار کرد که اگرچه مذاکراتی با طرف‌های چینی انجام شد، اما به دلیل محدودیت‌های ناشی از تحریم‌ها به نتیجه نرسید.
وی عنوان کرد که در حال حاضر گفت‌وگوهای ایران با روسیه برای فاینانس طرح (خط ریلی رشت-آستارا) به مراحل پایانی رسیده و حدود ۸۰ درصد پیشرفت داشته است.
به گفته مسئولان، هم‌زمان با تأمین مالی، روند تملک اراضی خط ریلی رشت-آستارا نیز در حال انجام است تا شرایط برای امضای قراردادهای تجاری فراهم شود.
راه‌آهن چابهار – زاهدان علاوه بر بُعد اقتصادی، آثار اجتماعی و امنیتی مهمی نیز خواهد داشت. کارشناسان بر این باورند که این پروژه می‌تواند موجب اشتغال‌زایی، توسعه متوازن شرق کشور و افزایش تاب‌آوری اقتصادی ایران در برابر فشارهای خارجی شود.
همچنین، اتصال این خط به مسیر ریلی سرخس، ظرفیت ایران را در شاخه شرقی کریدور شمال–جنوب افزایش خواهد داد و به ایجاد پیوندهای راهبردی در زنجیره ارزش منطقه‌ای کمک می‌کند.
با بهره‌برداری از این پروژه، وعده ۱۵ ساله اتصال سواحل مکران به شبکه ریلی کشور تحقق خواهد یافت؛ وعده‌ای که نه‌تنها اقتصاد محلی سیستان و بلوچستان را دگرگون می‌کند، بلکه جایگاه ژئوپلیتیکی ایران را در کریدورهای بین‌المللی تثبیت خواهد کرد. به این ترتیب، قطار توسعه شرق ایران به‌زودی روی ریل خواهد افتاد.