روستای ساحلی سهیلی در جزیره قشم با ظرفیت‌های طبیعی و فرهنگی منحصربه‌فرد، به‌عنوان یکی از مقاصد نوظهور در گردشگری روستایی جنوب ایران شناخته می‌شود. با افزایش توجه گردشگران داخلی و خارجی، این روستا در مسیر جهانی شدن قرار گرفته است؛ مسیری که با برنامه‌ریزی و مشارکت مردمی می‌تواند الگویی موفق از توسعه پایدار در حوزه گردشگری روستایی کشور باشد.
روستای سهیلی در مرکز این جزیره به‌دلیل مجاورت با جنگل‌های حرا، امکان مشاهده دلفین‌ها، فرهنگ بومی غنی و طبیعتی بکر، در سال‌های اخیر مورد توجه فزاینده گردشگران قرار گرفته و اکنون به‌عنوان یکی از مقاصد شاخص بوم‌گردی در ایران شناخته می‌شود.
افزایش حضور گردشگران، توسعه اقامتگاه‌های بوم‌گردی، و تمایل سرمایه‌گذاران به این سرمایه‌گذاری در این منطقه، سهیلی را در مسیر جهانی شدن قرار داده است؛ مسیری که در صورت مدیریت اصولی، می‌تواند موجب شکوفایی اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جزیره قشم شود.
امروزه ظرفیت‌های روستاگردی به‌ویژه روستاهای هدف گردشگری یکی از شاخصه‌های مهم گردشگری در جهان به شمار می‌رود که ایجاد زیرساخت‌های گردشگری در روستای نمونه گردشگری سهیلی قشم از جمله امکانات ایمنی، خدمات الکترونیک بانکی و ارتباطات و زیرساخت، بهداشت و درمان، تأسیسات زیربنایی و اقامتگاه‌های خانگی بسترساز توسعه پایدار شده است و جان تازه‌ای را به این روستا بخشیده است.
افزایش میزان جذب و ماندگاری مسافر، معرفی آداب، فرهنگ، رسوم، سنت و سبک زندگی روستایی، حفظ و مرمت بافت روستا، عدم مهاجرت معکوس از شهر به روستا، قابلیت جذب گردشگران داخلی و خارجی و در عین حال ایجاد اشتغال پایدار و رونق اقتصادی روستاها را می‌توان از مهمترین مزایای ایجاد و بهبود این زیرساخت‌های گردشگری روستایی برشمرد.
با افزایش چشمگیر ورود گردشگران داخلی در سال‌های گذشته و تمایل گردشگران خارجی به تجربه‌های بومی و طبیعی، نگاه‌ها به سوی سهیلی معطوف شده است. مسئولان گردشگری قشم، فعالان اقتصادی و حتی برخی شرکت‌های سرمایه‌گذاری خارجی، از سهیلی به‌عنوان «مقصدی جهانی در حال ظهور» یاد می‌کنند.
ظرفیت‌های سهیلی در توسعه گردشگری
سهیلی با برخورداری از موقعیت جغرافیایی منحصربه‌فرد، نزدیکی به جنگل‌های حرای ثبت‌شده در فهرست جهانی یونسکو، زیستگاه دلفین‌ها، و برخورداری از میراث ناملموس نظیر غذاهای سنتی، لباس بومی و صنایع‌دستی زنان، به مقصدی کامل برای گردشگری فرهنگی و طبیعت‌گردی بدل شده است.
راهنمایان محلی، بانوان فعال در صنایع‌دستی و جوانان روستا با حضور در دوره‌های آموزشی سازمان منطقه آزاد قشم و وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی نقش فعالی در توسعه بوم‌گردی ایفا کرده‌اند.
تأکید بر توسعه متوازن و پایدار
با توجه به حساسیت اکولوژیک منطقه و اهمیت حفظ فرهنگ بومی، تمامی طرح‌های توسعه گردشگری در سهیلی با رویکرد پایدار، مشارکت جامعه محلی و احترام به منابع طبیعی انجام خواهد شد.
جهانی شدن یک روستا به معنای حضور آن در بازارهای جهانی گردشگری است، اما این مهم بدون حفاظت از هویت محلی و مشارکت مردم، محقق نخواهد شد.
نقش مشارکت مردمی
مردم روستای سهیلی نقش مهمی در توسعه گردشگری پایدار این منطقه ایفا می‌کنند. برخی از راه‌های مشارکت آن‌ها عبارتند از:
مدیریت اسکله گردشگری: اسکله گردشگری سهیلی به شورای اسلامی روستا واگذار شده است تا با مدیریت جامعه‌محور، خدمات بهتری به گردشگران ارائه شود و رونق اقتصادی منطقه افزایش یابد.
ایجاد اشتغال پایدار: بسیاری از ساکنان محلی در بخش‌های مختلف گردشگری مانند راهنمایی تورها، قایق‌سواری، صنایع دستی، و اقامتگاه‌های بوم‌گردی مشغول به کار هستند، که نرخ بیکاری به صفر رسیده و سبب کاهش مهاجرت از روستا شده است.
سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های گردشگری: مردم محلی با همکاری نهادهای دولتی و خصوصی در توسعه امکاناتی مانند رستوران‌های محلی، اقامتگاه‌های سنتی و خدمات حمل‌ونقل دریایی نقش دارند کمتر از یک درصد از سرمایه‌گذاران در تأسیسات گردشگری روستا غیربومی هستند.
حفظ محیط زیست و فرهنگ بومی: ساکنان سهیلی با اجرای برنامه‌های آموزشی و فرهنگی، گردشگران را با جنگل‌های حرا، آداب و رسوم محلی، و سبک زندگی سنتی آشنا می‌کنند و در حفظ منابع طبیعی منطقه مشارکت دارند.
توسعه زمانی دارای ارزش است که توام با فعالیت‌های درآمدزا باشد، در این صورت توسعه حفاظت محور گردشگری، ریشه‌های فرهنگی روستا را زنده نگه می‌دارد. جهانی شدن اگر با حفظ بوم همراه باشد، برای همه مردمان جزیره قشم مفید به فایده خواهد بود.
امید به توسعه پایدار
در میان این دغدغه‌ها، نهادهای محلی و گروه‌های مردمی‌امیدوارند با تدوین برنامه‌های توسعه‌ای با مشارکت جامعه محلی، مسیر جهانی شدن سهیلی به شکلی مسئولانه‌تر طی شود. برخی جوانان روستا در حال آموزش زبان انگلیسی، مدیریت گردشگری و بازاریابی الکترونیک هستند تا بتوانند نقش فعالی در این تحول ایفا کنند.
جوانان سهیلی در سال‌های اخیر با ایجاد کسب‌وکارهای خلاق، راه‌اندازی اقامتگاه‌های بوم‌گردی، و ارائه تورهای قایق‌سواری در جنگل‌های حرا، جایگاه خود را در فرآیند توسعه تثبیت کرده اند.
روستای سهیلی در مسیر جهانی شدن، الگویی شاخص از پیوند میان میراث طبیعی، فرهنگ بومی و توسعه پایدار گردشگری است. تجربه موفق این روستا می‌تواند الهام‌بخش بسیاری از نقاط دیگر ایران در فرآیند توسعه بوم‌گردی و حفظ هویت محلی باشد. حمایت دستگاه‌های دولتی، به‌ویژه وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی در کنار حضور فعال مردم محلی، ضامن موفقیت این مسیر خواهد بود.
توسعه پایدار در سهیلی، تنها در صورتی ممکن است که میان گردشگری، محیط زیست و فرهنگ بومی تعادلی هوشمندانه برقرار شود. جهانی شدن می‌تواند سکوی پرتاب این روستا باشد، اما تنها اگر جامعه محلی، قانون‌گذاران و سرمایه‌گذاران در کنار هم بایستند و برای آینده‌ای متوازن برنامه‌ریزی کنند.
اگر این مسیر با مشارکت واقعی مردم بومی طی شود، جهانی شدن می‌تواند زندگی مردم را متحول کند.
روستای سهیلی نشان داده که توسعه همزمان زیرساخت‌های بهداشتی، ایمنی و ارتباطی می‌تواند زمینه را برای رشد پایدار صنعت گردشگری فراهم آورد. این تجربه می‌تواند برای دیگر روستاهای گردشگری کشور نیز الهام‌بخش باشد.
سرزمین باستانی و پهناور ایران با وجود مناطق جغرافیایی متفاوت زیستی و فرهنگ مادی و معنوی از توانگری بسیاری برخوردار و از دوران باستان، زیستگاه مردمان گوناگون، از جمله ساحل‌نشینان و جزیره‌نشینان قشمی بوده است.
