رئیس انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرت هوایی و جهانگردی ایران هشدار داد که نزدیک به ۵۰ درصد از فعالیت‌های گردشگری کشور در دست افراد و گروه‌های فاقد مجوز است؛ موضوعی که هم به زیرساخت‌های این صنعت لطمه می‌زند و هم به اعتماد عمومی آسیب وارد می‌کند.
حرمت‌الله رفیعی گفت: برگزارکنندگان تورهای غیرقانونی نه‌تنها هیچ‌گونه مالیاتی پرداخت نمی‌کنند، بلکه بدون پرداخت هزینه‌ای بابت دفتر کار یا تجهیزات، با دریافت مبالغ بالا، خدماتی ناقص و غیرحرفه‌ای به مسافران ارائه می‌دهند. بسیاری از این افراد با وعده‌های نادرست، حقوق مسافران را پایمال کرده و هیچ‌گونه پاسخگویی در برابر مشکلات احتمالی ندارند.
او با اشاره به پیامدهای این موضوع گفت: بارها اتفاق افتاده که مسافری در مناطق کویری گم شده و پس از بررسی مشخص شده که آن‌ها با تورهای غیرمجاز سفر کرده‌اند؛ تورهایی که هیچ تعهدی در برابر سلامت یا امنیت مسافران ندارند و اغلب رسانه‌ها هم از این ماجراها بی‌خبر می‌مانند.
اعتماد عمومی زیر سایه تبلیغات فریبنده
رفیعی با اشاره به فریب مردم از سوی تبلیغات اغواکننده این تورها گفت: یکی از مسئولان دولتی با من تماس گرفت و گفت برای سفری یک‌روزه به اصفهان، از یک سایت اینترنتی بلیت خریده بود اما هنگام حضور در فرودگاه با پرواز لغوشده مواجه شده و حتی موفق نشده هزینه بلیت برگشت خود را بازپس بگیرد. این در حالی است که هیچ مرجع مشخصی برای پیگیری و احقاق حقوق مسافران در چنین مواردی وجود ندارد.
وی ادامه داد: تجربه‌های تلخ دیگری نیز وجود دارد؛ از جمله سفر گروهی از ایرانی‌ها به ترکیه با تورهای فاقد مجوز، که در مقصد نه مکان اقامت داشتند و نه پشتیبانی دریافت کردند. این افراد سرگردان ماندند و در نهایت، بی‌اعتمادی‌شان به کل صنعت گردشگری منتقل شد؛ در حالی که این نارضایتی‌ها ناشی از فریب اولیه توسط گردانندگان تورهای غیرقانونی است، نه آژانس‌های مجاز.
لزوم بررسی مجوز قبل از سفر
رئیس انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرتی تأکید کرد که مسافران پیش از خرید خدمات سفر، حتماً باید از طریق جست‌وجو در اینترنت، از وجود مجوزهای رسمی برای آژانس موردنظر اطمینان حاصل کنند. این مجوزها توسط نهادهایی مانند وزارت میراث فرهنگی، وزارت راه و شهرسازی، سازمان هواپیمایی کشوری و سازمان حج و زیارت صادر می‌شود.
مطالبه برخورد با فعالان غیرمجاز
رفیعی افزود: تاکنون برای مقابله با فعالیت‌های غیرقانونی در حوزه گردشگری، مکاتباتی با وزارت میراث فرهنگی و دستگاه قضایی انجام داده‌ام، اما این پیگیری‌ها هنوز نتیجه ملموسی نداشته است.
او خواستار ورود جدی نهادهای نظارتی و قضایی به این موضوع شد و گفت: متأسفانه مسئولان گردشگری معمولاً از زیر بار مسئولیت شانه خالی می‌کنند و دستگاه‌های دیگر نیز تا مطالبه‌ای رسمی نباشد، اقدامی نمی‌کنند. در حالی که ما در بخش خصوصی می‌توانیم فهرست فعالان غیرمجاز را تهیه و ارائه دهیم.
رفیعی پیشنهاد کرد تا یک حرکت منسجم و ملی برای ساماندهی وضعیت ایجاد شود و در قالب «جهاد گردشگری»، سایت‌های متخلف بسته شده و با گردانندگان تورهای غیرمجاز برخورد قانونی صورت گیرد.
نیمی از آژانس‌های مجاز غیرفعال‌اند
رفیعی با اشاره به آمارهای موجود اظهار داشت: هرچند بیش از ۵ هزار آژانس رسمی دارای مجوز فعالیت هستند، اما حداقل نیمی از آن‌ها عملاً غیرفعال‌اند. در تهران نیز برخی آژانس‌ها بدون داشتن محل ثابت، به‌طور غیررسمی فعالیت می‌کنند که این خود معضل دیگری برای شفافیت و اعتبار صنعت گردشگری محسوب می‌شود.
