صالحی امیری گفت: یکی از مشکلات صنایع دستی ما فقدان امنیت شغلی نیروی کار این بخش است.
سیدرضا صالحی امیری (وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی) از جمله وزرای باسابقه کابینه دولت چهاردهم است که با یک دوره تصدی پست وزیری در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، داعیه‌دار نگاه تحولی به حوزه گردشگری و صنایع دستی است. از جمله مواردی که وی در سخنان خود بر آن تاکید می‌کند، موضوع حمایت از صنایع دستی کشور و جایگاه آن در اقتصاد و اشتغال است. این درحالی است که در سال‌های گذشته ما با روند مناسبی در رقابت بین صنایع دستی کشور با سایر رقبا نداشتیم و با کاهش اشتغال در این بخش نیز همواره مواجه بودیم. صد البته مشکلات معیشتی، مزد و بیمه شاغلان صنایع دستی نیز از جمله چالش‌های موجود این حوزه است.
سیدرضا صالحی امیری پیرامون جایگاه صنایع دستی در اشتغال کشور به اقدامات موردنظر خود در این حوزه اشاره و گزارش داد: درباره صنایع دستی کشور، آمار و اعداد و ارقام مشخصی وجود دارد. براساس لیستی که ما داریم، فعلا ۵۷۳ هزار نفر از شاغلین کشور در حوزه صنایع دستی فعال هستند که ۸۰ درصد این جمعیت از شاغلین ما از بانوان هستند.
وی افزود: علاوه بر این آمار، یک میلیون زن خانه‌دار در کشور در کنار خانواده مشغول تولید صنایع دستی در منزل هستند. ۲۲۴ میلیون یورو نیز ارزش صادرات صنایع دستی کشور ماست که از مسیر گمرک شناسایی شده‌اند. به همین میزان یعنی حدود ۲۲۰ میلیون یورو نیز صادرات کالاهای صنایع دستی به شیوه چمدانی انجام می‌شود.
این عضو کابینه دولت دوازدهم با اشاره به اهمیت صنعت دستی فرش و قالی‌بافی گفت: در بحث حوزه قالیچه، گلیم و گبه همچنان کار صادرات و حمایت زیر نظر وزارت گردشگری و صنایع دستی است اما با این وجود بحث فرش به ما در وزارتخانه سپرده نشده است. سازمان فرش کشور اما چون زیرمجموعه وزارت صمت است، هنوز در حوزه وزارت میراث فرهنگی و صنایع دستی قرار نگرفته است. ما به تحویل این سازمان به زیرمجموعه این وزارتخانه راغب هستیم و نظر وزارت صمت در تحویل بحث فرش به وزارتخانه ما مثبت است. فعلا درحال رایزنی با وزارت صمت هستیم و دنبال توافق در بحث این تغییر و تحول‌ایم. موضوعات فنی میان ما و آن‌ها وجود دارد که باید حل شود.
وزیر وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی با بیان اینکه «صنایع دستی ما سه مشکل عمده دارند» گفت: اولین مشکل صنایع دستی ما فقدان امنیت شغلی نیروی کار این بخش است. در ذیل این امنیت شغلی بسیاری از بانوان فعال این بخش خواستار بیمه شدن هستند. ما فعلا ۱۰ هزار بیمه شده جدید داشتیم. ولی نظر دولت این است این شاغلین باید در قالب کارگاه‌ها فعال شوند و کارفرمای کارگاه آنان را بیمه کند. ما اکنون ۱۲۰۰ کارگاه تولید صنایع دستی حرفه‌ای در ایران داریم که فعال هستند. دولت می‌گوید چرا من از بودجه عمومی بیمه کنم وقتی کارفرما می‌تواند کارگران بخش تولید صنایع دستی را بیمه کند؟ بین بیمه تمام وقت و پاره وقت فرد بیمه شده نیز البته اختلافات کارشناسی وجود دارد.
صالحی امیری تصریح کرد: دومین مشکل عمده صنایع دستی ما فقدان بازاریابی توسط تولیدکنندگان است. علت‌عدم بازاریابی فروش ما این است که تولیدکننده و کارفرما توان بازاریابی ندارد و در اینجا دولت باید از آن‌ها حمایت کند. ما باید فضای بازاریابی را برای این عزیزان فراهم کنیم تا ذائقه ایرانی نیز تامین شود. امروزه تولید باید منطبق با ذائقه باشد. اکنون اگر یک رنگ خاص در سال انتخاب می‌شود، بر حسب ذائقه است. صنایع دستی ما نیز باید از فرم تولید تکراری خارج شده و خلاقیت و نوآوری در جهت تامین ذائقه مردم را انجام دهد. برای مثال برخی مانتوها با ابتکار عمل برخی تولیدکنندگان خوش ذوق با سوزن‌دوزی‌های بلوچی همراه هستند. طرح‌های لری و قشقایی نیز در برخی البسه دیده می‌شود که روی لباس‌های مدرن خانم‌های ایرانی مشاهده می‌شود. این‌ها نمونه‌هایی از پاسخ به ذائقه‌های جدید در پوشاک است.
وی خاطرنشان کرد: سومین مشکل بزرگ صنایع دستی ما بحث صادرات کالاهای تولیدی این بخش از صنعت کشور است. اولین مشکل صادرکنندگان صنایع دستی ما «پیمان‌سپاری ارزی» و گیر کردن ارز حاصل از صادرات در پشت مرزهاست. اینکه بتوانند خودشان هزینه کنند و مواد اولیه را با وارد کردن پول خود تهیه کنند، موضوع مهمی است که بنده هم در جلسه هیات دولت در جمع وزرا و رئیس جمهور مطرح کردم. در حال تلاش هستیم که تسهیل ویژه‌ای برای صنایع دستی ما در این حوزه صورت گیرد و به‌نظر می‌رسد اغلب اعضای هیات دولت موافق هستند.
این عضو کابینه دولت چهاردهم اضافه کرد: اگر صادرات صنایع دستی ما تقویت شود، یک تحول مثبت را در آن شاهد خواهیم بود. در صورت‌عدم رونق صادرات صنایع دستی، در این بخش دچار چالش خواهیم شد. چون این دستاورد ارزی است که می‌تواند یک صنعت را متحول کند و صنایع دستی نیز از این موضوع مستثنی نیستند.
وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی در پاسخ به سوالی پیرامون نقش تعامل این وزارتخانه با رایزنان اقتصادی و فرهنگی سفارت‌خانه‌های ایران برای تقویت صادرات و حمایت از نیروی کار این بخش توضیح داد: ما در این زمینه رایزنی و گفتگویی با آقای عراقچی وزیر امور خارجه داشتیم که چند جلسه ادامه داشت. در مجموع پیشنهاد مکتوب و شفاهی داشتیم که در چند کشور منتخب، فعالیت ویژه‌ای برای توسعه صادرات صنایع دستی و سایر امور مربوط به وزارت میراث فرهنگی و گردشگری صورت گیرد.
وی در پایان افزود: وزیر خارجه نیز خوشبختانه توافق اولیه را داشتند که «رایزن گردشگری و صنایع دستی» در سفارت‌خانه‌های چند کشور هدف داشته باشیم. کشورهای حوزه نوروز، کشورهای حوزه خلیج فارس، هند، چین، پاکستان، ترکیه، مالزی، اندونزی و روسیه از جمله اهداف اولیه ما در تقویت توسعه فعالیت‌های گردشگری و صنایع دستی از طریق این رایزن‌ها هستند. ما در ده کشور اول دارای اولویت رایزن گردشگری و صنایع دستی مستقر خواهیم کرد به بازاریابی و شناسایی بازارهای هدف جدید می‌پردازند. ان‌شاالله با همکاری وزارت خارجه، بزودی طی تفاهم‌نامه دوجانبه‌ای این طرح را به یک اقدام عملیاتی بدل خواهیم ساخت.
