طرقبه شاندیز، منطقهای با جاذبههای طبیعی و گردشگری فراوان، سالانه پذیرای میلیونها مسافر از نقاط مختلف کشور است. این شهرستان به دلیل نزدیکی به مشهد و زیباییهای بینظیر خود، به یکی از مقاصد محبوب گردشگری تبدیل شده است؛ اما این افزایش چشمگیر جمعیت گردشگری، به ویژه در فصلهای تعطیلات و آخر هفتهها، چالشهای زیادی را در زمینه زیرساختها و خدمات بهداشتی و درمانی به همراه دارد.
با وجود اینکه جمعیت ثابت شهرستان حدود ۹۱ هزار نفر است، جمعیت شناور و گردشگر به حدود میلیونها نفر در ایام سال میرسد. این وضعیت، فشار مضاعفی به زیرساختهای بهداشتی و درمانی منطقه وارد میکند که نیازمند توجه ویژه و برنامهریزیهای دقیق است.
در حالی که شهرستان طرقبه شاندیز از منظر زیبایی طبیعی و امکانات تفریحی غنی است، نبود زیرساختهای مناسب بهداشتی و درمانی میتواند به تجربه نامطلوبی برای گردشگران و ساکنان تبدیل شود. این مسئله نه تنها به سلامت عمومی آسیب میزند، بلکه میتواند بر شهرت و جذابیت گردشگری این منطقه نیز تأثیر منفی بگذارد.
چالشهای ناشی از بار جمعیت گردشگری بر زیرساختهای شهرستان
برای رسیدن به یک وضعیت مطلوب، نیاز است که مسئولان و متولیان امر، به ویژه در سطح ملی و استانی، برنامههای جامع و مدونی برای بهبود زیرساختها و خدمات بهداشتی و درمانی این شهرستان که قطب گردشگری استان محسوب میشود تدوین کنند. این امر به ویژه در شرایطی که جمعیت شناور و گردشگر به صورت ناگهانی افزایش مییابد، ضروری است.
مدیر شبکه بهداشت و درمان طرقبه شاندیز در تشریح وضعیت زیرساختهای بهداشتی و درمانی شهرستان به ایسنا گفت: گرچه جمعیت ثبت شده در سامانه الکترونیک سلامت حوزه شبکه بهداشت شهرستان طرقبه شاندیز حدود ۹۱ هزار و ۳۰۰ نفر است؛ اما چالش اصلی ما مربوط به جمعیت متغیر و شناور است.
احمدرضا رجبپور افزود: علاوه بر جمعیت اصلی، ما میزبان حدود ۴۰ هزار نفر دیگر هستیم که به صورت موقت در این منطقه تردد دارند؛ این افراد شامل ساکنان باغ ویلاها، مجتمعهای تفریحی، رستورانها و مراکز صنعتی هستند.
وی با اشاره به حجم عظیم گردشگری منطقه، تصریح کرد: سالانه جمعیتی در حدود ۲۵ تا ۳۰ میلیون نفر وارد مشهد مقدس شده و به تبع آن، بخش قابل توجهی از این گردشگران به طرقبه شاندیز سفر میکنند. این ترددها شامل مسافران درون استانی که در آخر هفتهها و تعطیلات میآیند و همچنین گردشگران ملی در طول سال میشود.
ضرورت وجود یک بیمارستان مستقل از لحاظ مدیریتی در شهرستان طرقبه شاندیز
رجبپور در ادامه به ساختار بیمارستانی موجود اشاره کرد و افزود: تنها بیمارستان فعال در شهرستان، از نظر مدیریتی تحت پوشش مستقیم دانشگاه علوم پزشکی مشهد است.
وی وجود یک بیمارستان مستقل در شهرستان طرقبه شاندیز از لحاظ مدیریتی را ضروری دانست و اظهار کرد: اگر این استقلال محقق شود، قطعاً بهتر میتوانیم نیازهای بهداشتی و درمانی منطقه را پوشش دهیم.
مدیر شبکه بهداشت و درمان طرقبه شاندیز افزود: در این راستا، فرماندار و نماینده شهرستان در مجلس شورای اسلامی برای ساخت یک بیمارستان با نام اختصاصی شهرستان، با استفاده از ظرفیت خیرین و سایر پتانسیلهای موجود، پیگیریهایی را دارند.
وی همچنین به آمار مراجعات به مراکز دولتی تحت پوشش شبکه بهداشت و درمان شهرستان اشاره و خاطرنشان کرد: طی هفت ماهه امسال، تنها در مراکز دولتی تحت نظارت ما، ۱۱۷ هزار نفر برای ویزیت پزشک و ۲۶ هزار و ۸۲۰ نفر برای دریافت خدمات جانبی شامل پرستاری و آزمایشگاه مراجعه داشتهاند که این آمار خود گویای حجم بالای استفاده از زیرساختهای موجود است.
رجبپور، با اعلام آمار ارائه خدمات درمانی شهرستان در هفت ماه گذشته، بار دیگر تأکید کرد: لحاظ نشدن جمعیت شناور و گردشگر در تخصیص اعتبارات و تعریف زیرساختها، بزرگترین مانع در ارتقاء سطح سلامت منطقه است.
وی همچنین در تشریح حجم فعالیتهای بهداشتی شهرستان طی هفت ماهه سال جاری، اظهار کرد: با در نظر گرفتن تمامی خدمات شامل مراقبتهای ویژه، خدمات مادران باردار، سالمندان، کودکان، واکسیناسیون و سایر خدمات سرپایی، بالغ بر ۲۲۳ هزار خدمت در مراکز دولتی شهرستان ثبت شده است.
وی در خصوص فعالیت بخش فوریتهای پزشکی افزود: در همین مدت، اورژانس ۱۱۵ شهرستان نیز تعداد ۸۵۴۵ مأموریت را به انجام رسانده است.
با وجود این حجم خدمات، رئیس شبکه بهداشت از وضعیت نسبتاً مطلوب در دسترسی به خدمات خبر داد و گفت: خوشبختانه به دلیل نزدیکی به مشهد و همچنین بهرهمندی از ظرفیت بخش خصوصی که شامل ۷۹ مطب پزشک و درمانگاه میشود، در حال حاضر کمبود حادی در دسترسی به خدمات اولیه نداریم.
رجبپور مهمترین برنامه پیشرو برای رفع مشکلات موجود را بازنگری در نحوه تخصیص بودجه و برنامهریزی ساخت و ساز دانست و بیان کرد: اولین نیاز شهرستان در حوزه سلامت و بهداشت این است که برای تخصیص اعتبارات و زیرساختها، جمعیت شناور و گردشگر را هم لحاظ کنند؛ این مهمترین نیاز برای تمامی دستگاهها است.
وی در همین راستا مطرح کرد: درخواست ما این است که تعداد پایگاهها و آمبولانسها بر اساس جمعیت شناور و گردشگر، به ویژه در نقاطی که تراکم جمعیتی بیشتری دارند، مدنظر قرار گیرد.
مدیر شبکه بهداشت و درمان طرقبه شاندیز به وضعیت فیزیکی مراکز درمانی اشاره و اظهار کرد: در حوزه بهداشت نیز فضاهای موجود بعضاً فرسوده و قدیمی هستند. دو مرکز شبانهروزی شهرستان در همین وضعیت فرسوده و قدیمی به سر میبرند و نیاز داریم که مراکز جدید بر اساس جنس و نوع خدمت مورد نیاز، طراحی و احداث شوند.
رجبپور در پایان بار دیگر بر ضرورت استقلال درمانی شهرستان تأکید و اظهار کرد: شهرستان به یک بیمارستان جدید نیاز مبرم دارد. بیمارستان فعلی به دلیل قدمت، امکان توسعه ندارد و میطلبد که بیمارستان جدیدی احداث شود. انتظار داریم که در تمامی تصمیمگیریها، به جای تمرکز صرف بر جمعیت ثابت، جمعیت گردشگر و شناور مبنای عمل قرار گیرد تا زیرساختهای موجود متناسب با این حجم از نیازها تجهیز و تقویت شوند.
زیرساختهای بهداشتی طرقبه شاندیز جوابگوی حجم مسافران نیست
بر اساس آنچه اعلام شده وضعیت کنونی خدماترسانی درمانی به دلیل فرسودگی تجهیزات و کمبود نیروی انسانی متخصص، مطلوب نیست و زائران و مسافران بسیاری که به این قطب گردشگری سفر میکنند، از خدمات درمانی مطلوب محروم میمانند.
فرماندار طرقبه شاندیز در گفت و گو با ایسنا تصریح کرد: چالش اصلی در این حوزه، ترکیبی از دو عامل مهم فرسودگی شدید تجهیزات بیمارستانی و کمبود نیروی انسانی تخصصی، به ویژه پرستاران ماهر است.
یدالله بشکنی، توضیح داد: در شرایط عادی، این دو عامل به تنهایی نیز موجب افت کیفیت خدمات میشوند، اما در شهرستانی مانند طرقبه شاندیز که به یک مرکز جذب گردشگر و زیارت تبدیل شده است، این ضعفها ضربهای مستقیم به اعتبار منطقه وارد میکند.
فرماندار شهرستان طرقبه شاندیز، خاطرنشان کرد: گردشگر یا زائر، در وهله اول انتظار دارد در صورت بروز هرگونه مشکل، از خدمات درمانی سطح بالایی برخوردار شود اما وقتی زیرساختهای اولیه پاسخگو نیستند، این انتظار به ناامیدی تبدیل میشود و این امر میتواند در بلندمدت، انگیزههای سفر به منطقه را کاهش دهد.
بشکنی با اشاره به اینکه در ایام پیک سفر، فشار بر مراکز درمانی موجود به حدی میرسد که عملاً ظرفیت پذیرش تکمیل شده و بیماران سرپایی نیز دچار مشکل میشوند، بر اهمیت حیاتی پروژه توسعه زیرساختها تأکید کرد و ادامه داد: ما نمیتوانیم با تجهیزات قدیمی و با تعداد ناکافی پرستار، از جایگاه گردشگری خود دفاع کنیم. هرگونه حادثه یا نیاز اورژانسی در سطح بالا، به سرعت سیستم درمانی ما را با چالشهایی مواجه خواهد کرد که رفع آنها به سادگی میسر نخواهد بود.
وی در ادامه بر ضرورت پیگیری بیوقفه احداث بیمارستان ۳۶۰ تختخوابی شهرستان تأکید کرد و افزود: این پروژه نه تنها یک طرح توسعهای، بلکه یک سپر دفاعی در برابر بحرانهای احتمالی بهداشتی است.
گرچه این بیمارستان در دستور کار قرار دارد، اما اجرای هر پروژه بزرگ در گرو تأمین مستمر و به موقع اعتبارات است. باید با جدیت تمام، مسیر تأمین اعتبار این پروژه ملی دنبال شود تا این مرکز درمانی جدید بتواند با تجهیزات مدرن و کادر متخصص، خلاء موجود در شبکه بهداشت و درمان شهرستان را پر کند.
فرماندار شهرستان طرقبه شاندیز، همچنین به یکی دیگر از موانع اساسی در مسیر توسعه شهرستان اشاره و اظهار کرد: ضعف در برقراری ارتباطات مؤثر میان مدیران محلی و مدیران کل دستگاههای اجرایی استانی از جمله این مانع اساسی در مسیر توسعه شهرستان است.
بشکنی بیان کرد: اجرای بسیاری از پروژههای زیرساختی و توسعهای ما، به ویژه آنهایی که نیاز به تصمیمگیریها یا تخصیص منابع در سطح کلان استانی دارند، به دلیل عدم هماهنگی و ضعف ارتباط با مدیران کل، دچار کندی غیرقابل قبول شده است. این روند، باعث اتلاف وقت و منابع شده و پروژهها را از برنامه زمانبندی عقب میاندازد.
وی همچنین بر اهمیت تکمیل و استقرار کامل ادارات در مجتمعهای اداری به عنوان عاملی کلیدی در بهبود خدماترسانی به مردم تأکید کرد و توضیح داد: پراکندگی ادارات، مراجعه مردم را دشوار، زمانبر و پرهزینه میسازد و در عین حال، مانع از همافزایی و تسریع در فرآیندهای بینبخشی میشود.
فرماندار شهرستان طرقبه شاندیز، افزود: تکمیل فیزیکی این مجتمعها تنها نیمی از مسیر است؛ بخش دوم و حیاتیتر، استقرار کامل و انتقال تمامی واحدهای اداری در این چارچوب تعیینشده است. این اقدام باید در اولویت دستگاههای اجرایی قرار گیرد تا مردم بتوانند امور خود را به شکلی متمرکز و سریعتر به سرانجام برسانند.
وی اظهار کرد: حفظ جایگاه شهرستان به عنوان یک مقصد امن و پرجاذبه، نیازمند سرمایهگذاری همزمان بر زیرساختهای درمانی پیشرفته و بهبود سازوکارهای مدیریتی و اداری است تا خدماتدهی به شهروندان و مسافران در سطح استاندارد مطلوب حفظ شود.
وضعیت کنونی نشان میدهد که زیرساختهای بهداشتی و درمانی فعلی، به ویژه در مواجهه با حجم بالای مسافران، با کمبود نیروی انسانی و تجهیزات فرسوده مواجه است. این مسئله نه تنها به کیفیت خدمات درمانی آسیب میزند، بلکه میتواند بر شهرت و جذابیت گردشگری این منطقه تأثیر منفی بگذارد.
برای بهبود وضعیت موجود، نیاز به برنامهریزی جامع و تدبیر در تخصیص منابع به ویژه با در نظر گرفتن جمعیت گردشگر و شناور احساس میشود. قطعاً حفظ جایگاه طرقبه شاندیز به عنوان یک مقصد امن و جذاب، مستلزم سرمایهگذاری همزمان در زیرساختهای درمانی و بهبود سازوکارهای مدیریتی است. تنها با این رویکرد میتوان به نیازهای بهداشتی و درمانی شهروندان و گردشگران پاسخ داد و تجربهای مطلوب برای تمامی بازدیدکنندگان فراهم آورد.