چمدان خبر- معاون گردشگری داخلی وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی با تشریح روند شکل‌گیری اقامتگاه‌های بومگردی در کشور، از ورود بی‌رویه دستگاه‌های مختلف و برخورد «اقتصادی ـ درآمدی» با این واحدها انتقاد کرد و گفت: «بوم‌گردی‌ها زمانی یک ایده تحول‌آفرین بودند، اما اکنون زیر بار مقررات متعدد و نگاه‌های درآمدمحور، توانشان تحلیل رفته است.»
سید مصطفی فاطمی در گفتگو با چمدان خبر اظهار داشت: در دوره آغازین ایجاد خانه های بومگردی، رویکرد حمایتی بسیار پررنگ بود؛ وام‌های مشوق، صدور آسان مجوز و کمترین برخورد اداری باعث شد بسیاری از خانه‌های روستایی به اقامتگاه‌های تجربه‌محور تبدیل شوند. این روند نه‌تنها زیرساخت اقامتی روستاها را تقویت کرد، بلکه در برخی مناطق مهاجرت معکوس ایجاد شد و رونقی چشمگیر در اقتصاد روستاها شکل گرفت.
وی یادآور شد: با گذشت زمان، دستگاه‌های متعدد وارد عرصه شدند و بوم‌گردی‌ها را مانند تاسیسات گردشگری بزرگ دیدند؛ از دستگاه‌های خدمات‌رسان همچون آب، برق، گاز و شهرداری‌ها گرفته تا نهادهای نظارتی مانند اماکن، بهداشت و تعزیرات و حتی مجموعه‌های مالی نظیر بیمه و دارایی که همگی بر این باور بودند که این اقامتگاه‌ها باید سهم و تعهدات مالی و اداری آنها را پرداخت کنند.
معاون گردشگری داخلی تصریح کرد: همه این دستگاه‌ها با این تصور که بوم‌گردی‌ها مراکز اقتصادی و محل تولید ثروت هستند، وارد میدان شدند و عملاً از آنها مطالبه سهم کردند. این فشارها به‌مرور توان بوم‌گردی‌ها را گرفت و اکنون بخش زیادی از انرژی ما صرف رهایی این واحدها از این حجم مقررات و مطالبات شده است.
او با بیان اینکه امروز مقاومت بوم‌گردی‌ها در برابر فشارها کاهش یافته، ادامه داد: باید نگاه تسهیل‌گرانه را احیا کنیم. بوم‌گردی‌ها باید دوباره به خانه‌های روستایی تجربه‌محور تبدیل شوند، نه بنگاه‌های اقتصادی که ده‌ها نهاد روی آنها سایه بیندازند.
فاطمی به رقابت ناسالم میان واحدهای مجاز و خانه‌های مسافر غیرمجاز اشاره کرد و گفت: خانه‌های غیرمجاز بدون هیچ نظارتی فعالیت می‌کنند، اما بوم‌گردی‌های رسمی زیر بار قوانین سنگین مانده‌اند. گردشگری همچون آب جاری است؛ هر جا مسیر را ببندیم، راهی دیگر باز می‌کند. همین امروز بسیاری از بوم‌گردی‌های واقعی یا به سمت گرفتن مجوز خانه‌مسافر رفته‌اند، یا حتی بدون مجوز کار می‌کنند.
وی یکی از چالش‌های تازه را الزام نصب دوربین در حیاط اقامتگاه‌ها عنوان کرد و افزود: این نوع نگاه‌ها فقط باعث می‌شود مردم به سمت فعالیت‌های غیررسمی بروند. اکنون بخش زیادی از توان ما صرف مقابله با پیامدهای همین تصمیم‌هاست.
معاون گردشگری داخلی در پایان تأکید کرد: اگر می‌خواهیم بوم‌گردی‌ها همچنان نقش خود را در توسعه روستاها و اشتغال محلی ایفا کنند، باید مسیر را برای آنها هموار کنیم. آینده گردشگری روستایی بدون اصلاح این روند، با چالش‌های جدی روبه‌رو خواهد شد.