ایرانی‌ها نخستین مردمی بودند که اسب را رام کردند اما پس از گذشت هزاره‌ها، نژادهای اصیل و پرشمار ایرانی چنانکه باید شناخته و معرفی نشده و بسیاری از ظرفیت‌های آن در خلق ثروت نیز همچنان مغفول مانده است.
حالا بانوی اسب سوار فارسی همراه با تیمی چهار نفره، مسیر ۷۰۰ کیلومتری کویر لوت را با اسبهای فلات ایران پیموده‌اند تا پتانسیل این اسب‌ها برای آموزش، توریست و گردشگری در مسافت‌های طولانی را گوشزد کنند.
نگار محمدی کشکولی، عضو هیات رئیسه هیات سوارکاری فارس و عضو کمیته گردشگری با اسب فدراسیون سوارکاری ایران، همراه با مهدی جمشید خانی پدر سوارکاری نوین ایران و قاسم نخعی و عباس کوه میشی از سوارکاران توانمند گنابادی در مسیری عرض کویر لوت همسفر شدند.
این گروه چهار نفره سوار بر اسبهای بومی فلات ایران از جمله کاسپین، ترکمن و اسبچه خزر، طی ۹ روز ۷۰۰ کیلومتر را از گناباد خراسان رضوی تا جوپار کرمان پیمودند و در مسیر خود از فردوس، بشرویه، دیهوک، دیگ رستم، راور، چترود و کرمان گذر کردند.
این سفر متفاوت که به گفته محمدی کشکولی در نوع خود، رکورد شکسته، شاخصه‌های منحصر به فردی داشته و در هر روز خود سرشار از جاذبه‌های پیش بینی نشده و بکر بوده است.
با نگار محمدی کشکولی به گفت‌وگو نشستیم تا هم از دغدغه معرفی و استفاده از ظرفیت غنی اسبهای اصیل ایرانی در صنعت گردشگری بگویند و هم در پیچ و خم خاطره‌های این سفر متفاوت با او و تیم همراهش همسفر شویم.% buffered
اسبهای ایرانی در مسیر لوت
سفر ۹ روزه با اسبهای ایرانی و سوارکاران زبده، از گناباد، سرزمین کاریزهای ایرانی آغاز شد و به جوپار در ۲۵ کیلومتری جنوب کرمان ختم شد تا استقامت و نجابت اسبهای اصیل ایرانی را به نمایش بگذارد و دروازه‌ای برای معرفی نژادهای ایرانی و رونق گردشگری با اسب شود.
نگار محمدی کشکولی گفت: به طور میانگین هر روز ۷۰ کیلومتر از مسیر کویر لوت را پیمودیم و خواستیم این پیام را منتقل کنیم که اسبهای ایرانی قابلیت پیمایش مسیرهای طولانی را دارند و می‌توانند در صنعت گردشگری تجربه‌گرا بسیار کارآمد باشند.
او ادامه داد: در مسیر از کاروانسراها، حوض انبارها، آب انبارها و کاریزهای بسیاری بازدید کردیم و در گذر از هر شهر روستا آشنایی با عناصر فرهنگی آن نیز مد نظر داشتیم.
این سوارکار فارسی از برخوردهای خاطره‌ساز با مردم نیز گفت؛ اینکه دیدن چند اسب سوار در حاشیه راه یا در روستاها تا چه اندازه برای مردم جذاب بوده و از آنها عکسبرداری و فیلمبرداری کرده‌اند.
محمدی کشکولی گفت: رهگذاران از خودرو خود پیاده می‌شدند، خسته نباشید می گفتند و بسیاری از آنها آب و غذا به ما تعارف می‌کردند که بسیار برای ما دلگرم کننده بود.
او ادامه داد: گردشگری با اسب به معنای واقعی ماجراجویانه است چرا که هر لحظه آن غیر قابل پیش بینی است؛ این سفر برای من تجربه فوق‌العاده‌ای بود.
اسب، در مسیر تمدن‌سازی ایران دویده است
او گفت: ایرانیان نخستین مردمانی بودند که اسب را رام کردند و در طی سده‌ها، با تاریخ ایران دویده است؛ اسبهای نجیب فلات ایران در مسیر تاریخ، زندگی و توسعه امپراتوری‌ها، در جنگ، کوچ و حمل و نقل با ایرانیان همراه بوده است.
محمدی کشکولی ادامه داد: اسبهای بومی ایران استقامت بالایی دارند طوری که حضور در جنگ‌های را هم تاب آورده‌اند و استقامت آنها در پیمایش مسیرهای طولانی نیز تا جایی است که نشان اسبچه خزر و کاسپین در سنگ نگاره‌های تخت جمشید نیز نمایان شده است.
به گفته عضو کمیته گردشگری با اسب فدراسیون سوارکاری کشور، اسبهای بومی نقاط مختلف ایران، از جمله دره‌شور، خالص ایرانی، ترکمن، کاسپین، آخال تکه، اسبچه خزر و یموت، نژادهایی بسیار نجیب و کم توقع هستند که توان پیمایش بالایی دارند، در حالی که بسیاری از اسبهای خارجی بیش از یک ساعت مداوم، توان طی مسیر ندارند.
او گفت: همه نژادهای اسب بومی ایران با فنوتیپ خاص خود، قابلیت ثبت در فهرست ایکاهو را دارند.
این بانوی سوارکار فارس با اشاره به ثبت جهانی ۲ نژاد اسب ایرانی، گفت: ثبت ۲ نژاد ایرانی اسبچه خزر و خالص ایرانی در فهرست ایکاهو مرهون تلاش‌های ۲ بانوی خارجی است که همسر ایرانی داشتند و برای مطالعه و ثبت این نژادها سالها از عمر خود را در در این خطه گذراندند و آن را به ثمر رساندند.
محمدی یادآور شد: می لیلی قره گزلو بانوی آمریکایی با همسری ایرانی است که سالها بر روی نژاد اسب “خالص ایرانی” تحقیق و مطالعه کرد، دی ان ای و خون آن را بررسی و نتیجه آن را ارسال کرد تا موفق شد این نژاد را به ثبت جهانی برساند.
او اضافه کرد: لویس فیروز نیز نزدیک به ۵۰ سال از عمر خود را در ایران وقت شناسایی و ثبت اسبچه خزر کرد و در پایان نیز وصیت کرد تا پیکرش را جایی دفن کنند که گذرگاه این اسب‌ها باشد.
عضو هیات رئیسه هیات سوارکاری فارس گفت: تمام نژادهای ایرانی قابلیت ثبت جهانی را دارند اما چنانکه باید در این زمینه اقدام نشده است؛ به عنوان نمونه اسب ایرانی آخال تکه که اسب بومی شمال ایران است، به عنوان بهترین اسب استقامتی دنیا شناخته شده اما امروز بهترین اسبهای این نژاد از کشور خارج شده‌اند.
او این را هم گفت که بی‌توجهی به این داشته‌ها و موهبت‌های کشور، سبب شده تا موقعیت‌های بی‌بدیلی را از دست بدهیم، چنانکه امروز امارات دروازه مسابقات سوارکاری استقامت دنیا شده و سرمایه‌های کلانی را از قبل برگزار این رویدادها کسب می‌کند و ما غافل شده‌ایم.
اسبهای ایرانی موهبتی بزرگ برای صنعت گردشگری کشور
عضو کمیته گردشگری با اسب فدراسیون سوارکاری ایران به اهمیت این داشته‌های زنده و نهفته برای رشد و رونق گردشگری کشور نیز اشاره کرد و گفت: اسبهای بومی ایران و فلات ایران، موهبت برزگی برای گردشگری، بویژه گردشگری در طبیعت دارد و از جاذبه بالایی برای علاقمندان داخلی و خارجی به گردش تجربه‌گرایانه برخوردار است.
محمدی کشکولی که خود، مجری تورهای گردشگری با اسب در نقاط مختلف کشور بوده، گفت: ایران برای سوارکاری در اقلیم‌های مختلف، اسب متناسب دارد و گردشگری با اسب از سه جنبه ورزشی، گردشگری روستایی و عشایری و گردشگری ماجراجویانه قابل توجه است.
