در حالی‌که بر اساس گزارش‌های بین‌المللی، غذا سومین انگیزه سفر گردشگران در ایران و جهان است، بسیاری از اقامتگاه‌های بوم‌گردی کشور هنوز به‌جای غذاهای محلی و اصیل، منوهایی مشابه رستوران‌های شهری ارائه می‌دهند؛ موضوعی که به گفته کارشناسان، موجب از بین رفتن بخشی از هویت فرهنگی و مزیت رقابتی گردشگری بومی در ایران شده است.
به گزارش چمدان خبر، یکی از کاربران شبکه‌های اجتماعی اخیراً ویدیویی از میز ناهار در یک اقامتگاه بوم‌گردی منتشر کرد که در آن، غذاهایی چون جوجه‌کباب، برنج سفید و سالاد سرو می‌شد. او در توضیح نوشت: «صفای بوم‌گردی به غذای محلی‌اش است، نه چلوکباب تکراری.» این ویدیو با بازتاب گسترده‌ای در میان کاربران و فعالان گردشگری روبه‌رو شد و بسیاری از مخاطبان از یکنواختی و فقدان طعم‌های بومی در اقامتگاه‌های روستایی گلایه کردند.
کارشناسان معتقدند بوم‌گردی زمانی معنا پیدا می‌کند که تمام عناصر فرهنگی یک منطقه از جمله معماری، پوشش، موسیقی و به‌ویژه خوراک محلی در تجربه گردشگر نقش داشته باشد. غذای بومی نه‌تنها بخشی از فرهنگ و حافظه تاریخی مردم است، بلکه یکی از مهم‌ترین ابزارهای معرفی مقصد گردشگری محسوب می‌شود.
بر اساس گزارش سازمان جهانی گردشگری (UNWTO)، گردشگری غذا سومین انگیزه اصلی سفر در میان گردشگران جهان است. همچنین در پژوهشی با عنوان «شناسایی عوامل مؤثر بر گردشگری غذاهای محلی در استان گیلان» تأکید شده که استفاده از غذاهای بومی در اقامتگاه‌ها می‌تواند مزیت رقابتی پایداری برای مقاصد گردشگری ایران ایجاد کند.
از منظر فرهنگی، حذف غذاهای محلی به معنای از بین رفتن بخشی از میراث ناملموس هر منطقه است. بسیاری از دستورهای غذایی سنتی نسل‌به‌نسل منتقل شده‌اند و بی‌توجهی به آن‌ها موجب یکنواختی فرهنگی در فضاهای بوم‌گردی می‌شود.
از بعد اقتصادی نیز، کارشناسان هشدار می‌دهند که کنار گذاشتن غذاهای محلی باعث کاهش فرصت‌های درآمدزایی برای زنان روستایی و تولیدکنندگان محلی می‌شود. گردشگری خوراکی می‌تواند به چرخه‌ای از توسعه محلی، اشتغال‌زایی و حفظ تولید بومی منجر شود، اما در نبود توجه کافی، این فرصت از بین می‌رود.
در نهایت، تجربه اقامتگاه بوم‌گردی بدون غذای محلی بخشی از اصالت خود را از دست می‌دهد. گردشگرانی که برای لمس فرهنگ بومی و مزه‌کردن طعم‌های خاص به روستاها سفر می‌کنند، وقتی با منوی مشابه رستوران‌های شهری روبه‌رو می‌شوند، عملاً با یک اقامتگاه معمولی مواجه‌اند، نه یک مقصد بوم‌گردی اصیل.
سازمان جهانی گردشگری در تازه‌ترین گزارش خود تأکید کرده است: غذا، پیوندی زنده میان گذشته فرهنگی و آینده گردشگری است؛ تجربه‌ای که اگر اصالت خود را از دست بدهد، دیگر بوم‌گردی نخواهد بود./ فارس